Hatha Yoga, ένα εργαλείο αυτορρύθμισης

Η γιόγκα ξεκίνησε ως μια λύση στα προβλήματα που αντιμετώπισε ο άνθρωπος όταν αντιλήφθηκε την ύπαρξη του. Κρύωνε, ζεσταινόταν, πεινούσε, πονούσε, αρρώσταινε, θύμωνε, λυπόταν, κουραζόταν. Μέσα από την αυτοπαρατήρηση αναπτύχθηκε αυτό το σύστημα που ονομάζουμε γιόγκα.

Έτσι συνάντησα κι εγώ τη γιόγκα, ψάχνωντας έναν τρόπο να διαχειριστώ μια κατάσταση διαρκούς στρες και έλλειψης ενέργειας. Ένιωθα την ανάγκη να θυμηθώ και να ξυπνήσω το σώμα μου, που είχα ξεχάσει μέσα σε πολύ απαιτητικές επαγγελματικές συνθήκες, ατελείωτες ώρες καθιστικής εργασίας γραφείου, και να ησυχάσω το νου μου που δεν σταματούσε να "μιλά".

Το μεγαλύτερο μέρος ενός μαθήματός μας hatha yoga αφιερώνεται στο σώμα. Συνδεόμαστε μαζί του, το ενδυναμώνουμε, το κάνουμε πιο ευέλικτο και λειτουργικό. Μαθαίνουμε να ακούμε τις ανάγκες του και να του προσφέρουμε αυτό που χρειάζεται. Μαθαίνουμε να "διαβάζουμε" τις δυσκολίες του και, κάποιες φορές, μας μιλά και για βαθύτερα θέματα. Παρατηρούμε πώς αποτυπώνονται οι δυσκολίες μας και η συναισθηματική μας κατάσταση στο σώμα και μαθαίνουμε εργαλεία και τεχνικές για να τις ανακουφίζουμε. Και μιας και σώμα και ψυχισμός είναι αλληλένδετα, όσο δυναμώνει το σώμα και η εμπιστοσύνη μας προς αυτό, τόσο δυναμώνουμε και εσωτερικά.

Για να γίνει οποιαδήποτε κίνηση, ο εγκέφαλος χρειάζεται να δώσει εντολή και η καθοδήγηση που δίδεται στο μάθημα τον κρατά εστιασμένο σε ένα σημείο κάθε φορά, που εμείς επιλέγουμε, κι αυτό τον ξεκουράζει.

Οι κινήσεις και οι στάσεις εκτελούνται είτε δυναμικά είτε στατικά και ανάμεσα τους κάνουμε παύση. Δίνουμε χώρο στον εγκέφαλο να καταγράψει την εμπειρία. Αυτή η εναλλαγή δράσης - παύσης, εγρήγορσης και ηρεμίας, είναι που εξισορροπεί το σύστημα που προετοιμάζει τον οργανισμό είτε για "πάλη ή φυγή" ή για διατήρηση της ενέργειας και επούλωση - αναδόμηση, το αυτόνομο νευρικό σύστημα.

Ακολουθούν οι πρακτικές των αναπνοών. Εξοικειωνόμαστε με το αναπνευστικό σύστημα και εκπαιδευόμαστε σε τεχνικές που μπορούμε να επηρεάσουμε το νευρικό σύστημα και να να δώσουμε το σήμα της εγρήγορσης ή της ηρεμίας, με έμφαση στο τελευταίο. Μαθαίνουμε τρόπους να ηρεμούμε και να καθησυχαζόμαστε, να διαχειριζόμαστε τον εαυτό μας. Αυτές οι πρακτικές μπορούν να αξιοποιηθούν σε οποιαδήποτε κατάσταση. Δεν χρειάζονται συγκεκριμένες συνθήκες. Μπορεί να είμαστε στη δουλειά, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο και να τις εγκαλέσουμε για να ηρεμήσουμε, να ξεκουραστούμε ή για να ενεργοποιηθούμε και να ανταπεξέλθουμε σε μια απαιτητική μέρα.

Ολοκληρώνουμε πάντα με μια σύντομη πρακτική διαλογισμού, όπου πια το σώμα αφήνεται να χαλαρώσει. Όλη μας η προσοχή στρέφεται στο νου και εκπαιδευόμαστε να φέρνουμε και να διατηρούμε τον εγκέφαλο σε μια συχνότητα ηρεμίας. Αυτή η άσκηση προτείνεται πια από νευροεπιστήμονες με την ίδια ζέση που οι ιατροί προτείνουν τη σωματική άσκηση, ως αναγκαιότητα για την υγεία. Αυτήν την πρακτική μπορούν οι ασκούμενοι να τη χρησιμοποιήσουν για να αυξήσουν τα αποθέματα ενέργειας τους μέσα στην μέρα αλλά και για να ενθαρρύνουν ένα βαθύ και αναζωογονητικό ύπνο τη νύχτα.

Βλέπουμε πώς είτε από το σώμα, είτε από την αναπνοή ή από τον νου, μπορούμε να επηρεάσουμε τη σωματική και νοητική μας κατάσταση, κι όταν γίνεται αυτό ο ψυχισμός ακολουθεί. Μας προσφέρει η hatha yoga τρόπους να αυτορρυθμιστούμε και να καλλιεργήσουμε την ανθεκτικότητα μας.

Δέσποινα Μπούτου